Uçak pisti lastik izi ve diğer kirlerin temizliği püf noktaları!
1. Lastik İzi (Rubber Deposit) Temizliği
Neden önemli?
Lastik izleri zamanla pist yüzeyinde kayganlık oluşturur, frenleme performansını düşürür.
Temizlik yöntemleri:
• Kimyasal temizleme:
• Özel olarak formüle edilmiş lastik iz temizleyiciler kullanılır (örneğin: potasyum hidroksit bazlı ürünler).
• Uygulama öncesi pistin kuru olması gerekir.
• Kimyasal serpilir, bekletilir (genellikle 15-30 dakika), ardından yüksek basınçlı suyla yıkanır.
• Yüksek basınçlı su jeti (Water Blasting):
• 30.000 psi’ye kadar basınç uygulanabilir.
• Kimyasal kullanımı gerekmeden izler mekanik olarak temizlenir.
• Çevreye daha az zarar verir ama ekipman maliyeti yüksektir.
• Shot Blasting (küçük metal tanecikleriyle yüzey zımparalama):
• Daha aşındırıcıdır. Genellikle son çare olarak kullanılır.
Püf Nokta:
Kimyasal temizlik sonrası pist iyice durulanmalı ve kalıntılar uzaklaştırılmalıdır. Aksi halde yüzey daha da kayganlaşabilir.
2. Yağ, Yakıt ve Diğer Kirler
Kaynaklar:
Uçaklardan sızan hidrolik sıvılar, motor yağı, yakıt artıkları.
Temizlik yöntemleri:
• Emülsifiye edici temizlik kimyasalları:
• Yağ bazlı kirleri suyla karışabilir hâle getirerek yüzeyden ayrılmasını sağlar.
• Genellikle nötr veya alkali pH değerindedir (asitle pist aşınır!).
• Manuel fırçalama + yüksek basınçlı su:
• Küçük alanlar için uygundur.
• Temizlik sonrası yüzeyin tekrar kontrolü gerekir.
Püf Nokta:
Yağlı yüzeyler temizlendikten sonra mutlaka sürtünme testi yapılmalıdır. Pistin kaygan olup olmadığı kontrol edilmeli.
3. Operasyonel Püf Noktaları
• Temizlik zamanlaması:
• Genellikle pistin kapalı olduğu gece saatlerinde yapılır.
• Uçuş trafiğini aksatmamak için hızlı ve etkili sistemler tercih edilir.
• Çevre güvenliği:
• Kullanılan kimyasalların kanalizasyon veya toprakla teması engellenmeli.
• Uçuş güvenliği için temizleme sonrası artıkların kalmaması çok önemli.
• Frekans:
• Yoğun kullanılan pistlerde lastik izi temizliği 2-4 haftada bir yapılabilir.
• ICAO ve FAA gibi kurumların önerdiği sürtünme ölçüm değerleri takip edilmeli.